قوانین والیبال (سرویس زدن، تعویض بازیکن،دفاع ، لیبرو و…)

قوانین والیبال

والیبال یکی از ورزش‌های گروهی پرطرفدار و مهیج است که علاوه بر زیبایی‌های فنی و تاکتیکی، بر مبنای مجموعه‌ای از قوانین دقیق و منسجم بنا شده است. این قوانین نقش بنیادینی در برقراری نظم، عدالت و شفافیت در جریان مسابقه دارند و زمینه‌ساز رقابت‌هایی سالم و منصفانه میان تیم‌ها می‌شوند.
هرچه آگاهی بازیکنان، مربیان و هواداران نسبت به این مقررات بیشتر باشد، سطح کیفی بازی ارتقا می‌یابد و احتمال بروز اشتباهات داوری و فنی به میزان چشمگیری کاهش پیدا می‌کند.

قوانین بازی در زمین والیبال

قوانین والیبال تمامی جنبه‌های این ورزش را در بر می‌گیرند؛ از آغاز رالی با سرویس، چگونگی جابه‌جایی و تعویض بازیکنان، اصول دفاع و دریافت توپ، تا نقش‌های تخصصی مانند لیبرو که نقشی کلیدی در ساختار تیم ایفا می‌کند.
عدم پایبندی به این مقررات می‌تواند نه‌تنها عملکرد تیم‌ها را تحت تأثیر قرار دهد، بلکه موجب ایجاد بی‌نظمی یا ناعدالتی در روند مسابقه شود.
آگاهی عمیق بازیکنان از قوانین، آنان را قادر می‌سازد در شرایط حساس، تصمیماتی آگاهانه و به‌موقع اتخاذ کنند و از بروز اشتباهات پرهزینه جلوگیری نمایند.
همچنین، مربیان با اشراف کامل بر این قوانین، توانایی طراحی و اجرای استراتژی‌هایی اثربخش‌تر را خواهند داشت که به استفاده بهینه از توانمندی‌های بازیکنان می‌انجامد.

قوانین بازی والیبال

افزون بر قوانین عمومی، مقررات تخصصی مانند نقش لیبرو، شیوه تعویض‌های خاص او، و محدودیت‌های مربوط به عملکرد دفاعی، موجب شده‌اند که والیبال به ورزشی پویا، متنوع و مملو از تاکتیک‌های گوناگون تبدیل شود.
شناخت دقیق این قوانین، نه‌تنها برای بازیکنان و مربیان، بلکه برای داوران، تماشاگران و علاقه‌مندان نیز اهمیت دارد، چرا که درک بهتر مسابقه و لذت بیشتر از تماشای آن را به همراه خواهد داشت.
در این بخش از مقاله، قصد داریم نگاهی جامع به قوانین والیبال داشته باشیم و با بیانی ساده و کاربردی، نکات کلیدی آن‌ها را توضیح دهیم تا بتوانید با دیدی روشن‌تر و آگاهی بیشتر وارد دنیای جذاب این ورزش شوید.

قوانین چرخش در والیبال

در والیبال، قانون چرخش یا Rotation یکی از قوانین کلیدی است که ساختار و نظم بازی را حفظ می‌کند. هر تیم شامل شش بازیکن است که در دو ردیف جلو و عقب مستقر می‌شوند و هر یک از آن‌ها جایگاهی مشخص با شماره‌های ۱ تا ۶ دارند.
زمانی که تیم دریافت‌کننده سرویس موفق به کسب امتیاز می‌شود، بازیکنان باید به صورت ساعت‌گرد یک جایگاه به جلو حرکت کنند.
این چرخش منظم باعث می‌شود که بازیکنان در بخش‌های مختلف زمین بازی کرده و ساختار تیمی در طول ست ثابت بماند.
قانون چرخش به منظور حفظ تعادل نقش‌های تهاجمی و دفاعی و جلوگیری از تخطی‌های غیرقانونی در ترتیب قرارگیری بازیکنان تدوین شده است.

قوانین چرخش والیبال 

بازیکنان موظف‌اند تا پیش از سرویس زدن توپ، در موقعیت‌های تعیین شده خود باقی بمانند. در لحظه سرویس، ترتیب قرارگیری بازیکنان باید به گونه‌ای باشد که بازیکنان عقب کاملاً پشت بازیکنان جلو قرار گیرند و ترتیب شماره‌گذاری موقعیت‌ها به‌طور دقیق حفظ شود.
پس از آغاز بازی، بازیکنان می‌توانند به‌صورت آزادانه در زمین حرکت کنند. عدم رعایت ترتیب موقعیت‌ها هنگام سرویس به عنوان خطای چرخش تلقی شده و امتیاز به تیم مقابل تعلق می‌گیرد.
این قانون زمینه‌ساز اجرای تاکتیک‌های متنوع و حرکت بازیکنان در موقعیت‌های مختلف در طول بازی است.

چرخش در والیبال 

مربیان با بهره‌گیری از تعویض‌های هوشمندانه قادرند نقش هر بازیکن را در چارچوب چرخش بهینه‌سازی کنند و بدین ترتیب عملکرد تیم را در بخش‌های حمله و دفاع تقویت نمایند.
رعایت دقیق قوانین چرخش از اهمیت بالایی برخوردار است و عدم توجه به آن می‌تواند به از دست رفتن امتیازهای حساس منجر شود.

سرویس زدن والیبال

سرویس در والیبال آغازگر هر رالی و یکی از ارکان حیاتی بازی است. این مهارت، که توسط یکی از بازیکنان تیم اجرا می‌شود، توپ را وارد جریان مسابقه کرده و نقشی تعیین‌کننده در شکل‌گیری روند بازی ایفا می‌کند.
برخلاف بسیاری از حرکات والیبال که به همکاری گروهی نیاز دارند، سرویس تنها عملی‌ست که کاملاً در اختیار و کنترل فردی بازیکن قرار دارد.
همین ویژگی، سرویس را به ابزاری استراتژیک تبدیل می‌کند که می‌تواند علاوه بر شروع بازی، فشار روانی و تاکتیکی قابل توجهی بر تیم مقابل وارد کند.

سرویس در والیبال

در رقابت‌های حرفه‌ای، مربیان و بازیکنان، سرویس را به‌عنوان نخستین حمله تیم در نظر می‌گیرند؛ زیرا یک سرویس هدفمند و قدرتمند می‌تواند انسجام ساختار دفاعی حریف را بر هم زند، تمرکز دریافت‌کنندگان را مختل سازد و حتی به کسب امتیاز مستقیم منجر شود.
از این‌رو، بازیکنان برای تسلط بر این مهارت، تحت تمرین‌های تخصصی و متنوعی قرار می‌گیرند. عواملی همچون نوع سرویس، محل فرود توپ، سرعت، چرخش و زاویه ضربه، همگی در کیفیت سرویس مؤثرند و این مهارت را به یکی از پیچیده‌ترین و تأثیرگذارترین تکنیک‌های والیبال تبدیل کرده‌اند.

قوانین سرویس والیبال

موقعیت بازیکن هنگام سرویس
بازیکن سرویس‌زن باید در منطقه سرویس، واقع در پشت خط انتهایی زمین، مستقر باشد. تا زمانی که ضربه به توپ زده نشده، هیچ قسمت از بدن او نباید با خط سرویس تماس داشته یا از آن عبور کرده باشد. در صورت نقض این قانون، خطای سرویس اعلام شده و امتیاز به تیم مقابل تعلق می‌گیرد.

۲. نحوه اجرای سرویس
توپ باید با دست یا هر بخش از بازو به‌طور کامل زده شود؛ گرفتن، پرتاب کردن یا نگه‌داشتن توپ به‌جای ضربه، خطا محسوب می‌شود.
بازیکن تنها هشت ثانیه پس از سوت داور برای زدن سرویس فرصت دارد و در این مدت فقط یک شانس برای ضربه دارد.
چنانچه هنگام پرتاب یا پرش، بازیکن دچار اشتباه شود و ضربه نزند، حتی اگر توپ را لمس نکند، باز هم خطا اعلام خواهد شد.

قوانین سرویس زدن والیبال

۳. عبور توپ از تور و ورود به زمین حریف
سرویس باید از بالای تور عبور کرده و مستقیماً وارد زمین حریف شود. اگر توپ به تور برخورد کند ولی عبور کرده و در زمین حریف فرود آید، بازی ادامه پیدا می‌کند؛ اما اگر توپ پس از برخورد به تور سقوط کرده یا در زمین خودی بماند، خطا است و امتیاز به حریف داده می‌شود.

۴. رعایت نوبت چرخشی سرویس
هر تیم باید ترتیب نوبت سرویس را بر اساس آرایش چرخشی اولیه رعایت کند. اگر بازیکنی خارج از نوبت اقدام به سرویس کند، خطای چرخش محسوب شده و تیم مقابل امتیاز می‌گیرد. پس از هر چرخش قانونی، بازیکن جدید به منطقه سرویس منتقل می‌شود.

قانون سرویس در والیبال  

۵. خطاهای متداول در هنگام سرویس
برخی از خطاهایی که به‌طور معمول در اجرای سرویس رخ می‌دهند، عبارت‌اند از:

• زدن سرویس پیش از سوت داور
• تأخیر بیش از ۸ ثانیه در اجرای سرویس پس از سوت
• تماس پا یا سایر بخش‌های بدن با خط سرویس در لحظه ضربه
• خروج توپ از زمین بازی بدون برخورد با بازیکنان تیم مقابل
• انجام سرویس توسط بازیکنی غیر از فرد تعیین‌شده در ترتیب چرخشی
• پرتاب یا گرفتن توپ به جای ضربه صحیح

۶. انواع سرویس و محدودیت‌های آن‌ها
بازیکنان مجاز به استفاده از روش‌های مختلف سرویس مانند سرویس ایستاده، روی (Overhand) و پرشی هستند؛ اما رعایت کامل قوانین پایه در همه‌ی این روش‌ها الزامی است.
در صورتی که سرویس به‌قدری ضعیف اجرا شود که توپ در زمین خودی باقی بماند، خطا محسوب می‌شود.
همچنین، سرویس‌زن موظف است هنگام زدن توپ داخل منطقه سرویس بماند؛ ولی پس از ضربه و تماس پا با زمین، ورود او به داخل زمین بلامانع است.

خطای سرویس والیبال 

۱. تأخیر در اجرای سرویس
بازیکن سرویس‌زن موظف است حداکثر ظرف مدت ۸ ثانیه پس از سوت داور، سرویس را اجرا کند. عدم ضربه به توپ در این بازه زمانی، خطای تأخیر محسوب می‌شود.
همچنین، اگر بازیکن قبل از سوت داور اقدام به زدن سرویس کند، خطا محسوب شده و سرویس فاقد اعتبار خواهد بود.

۲. ورود به زمین یا تماس با خط سرویس
در زمان اجرای سرویس، بازیکن نباید هیچ‌گونه تماسی با خط انتهایی زمین داشته باشد یا وارد زمین بازی شود.
در صورتی که حتی بخشی از کف پا روی خط قرار گیرد یا بازیکن قبل از ضربه زدن درون زمین پرش یا فرود داشته باشد، داور خطای سرویس اعلام خواهد کرد.

۳. عبور نامعتبر توپ از محدوده مجاز سرویس
توپ سرویس باید از فضای بین دو آنتن (میله‌های عمودی رنگی در طرفین تور) عبور کرده و وارد زمین حریف شود.
اگر توپ از بیرون این محدوده به زمین مقابل برود، به مانع خارجی (مانند سقف، دیوار یا تورهای جانبی) برخورد کند، یا بدون برخورد با تور از زمین خارج شود، خطای سرویس اعلام خواهد شد.

خطاهای سرویس در والیبال 

۴. خطای تماس ناقص با توپ (Drop or Miss Serve)
اگر بازیکن توپ را برای سرویس پرتاب کند اما به آن ضربه نزند و توپ به زمین بیفتد، این وضعیت به‌عنوان خطای تماس ناقص شناخته شده و منجر به از دست رفتن امتیاز می‌شود.
همچنین بازیکن مجاز نیست توپ را دو بار به زمین بزند یا آن را در دست گرفته و مجدداً برای ضربه آماده کند؛ اجرای سرویس باید در یک حرکت و صرفاً با ضربه انجام شود.

۵. خطای چرخش نادرست (Rotational Fault)
در صورتی که بازیکن تیم از جای نادرستی اقدام به زدن سرویس کند و ترتیب چرخشی تیم رعایت نشده باشد، خطای چرخش اعلام می‌شود.
در این حالت، تیم مقابل امتیاز می‌گیرد و حق سرویس به آن‌ها واگذار می‌شود.

۶. سرویس توسط بازیکن غیرمجاز
بر اساس آرایش چرخشی تیم، تنها بازیکن مشخص‌شده در موقعیت سرویس مجاز به اجرای آن است. در صورتی که بازیکنی به‌جز فرد تعیین‌شده اقدام به سرویس کند، داور خطا اعلام کرده و امتیاز به حریف داده می‌شود.
این خطا معمولاً از طریق کنترل چرخش و بررسی ترکیب بازیکنان در فرم ثبت مسابقه شناسایی می‌گردد.

لیبرو در والیبال

لیبرو به عنوان یکی از نقش‌های تخصصی و منحصر به فرد در والیبال معاصر شناخته می‌شود که به منظور تقویت بخش دفاعی تیم معرفی شده است. بازیکن لیبرو معمولاً کوتاه‌قدتر، چابک و دارای توانمندی‌های بالا در دریافت و دفاع زمینی است.

این بازیکن محدود به بازی در خط عقب زمین است و مجاز به حضور در خط جلو و انجام حملات تهاجمی نیست. برخلاف سایر بازیکنان، لیبرو حق اجرای سرویس، دفاع روی تور (بلوک) و حمله از بالای تور را ندارد.

با اضافه شدن این نقش به قوانین بین‌المللی والیبال در اوایل دهه ۲۰۰۰، سطح فنی، سرعت و تاکتیک‌های بازی به طور قابل توجهی بهبود یافته است. نقش اصلی لیبرو، کنترل توپ‌های دریافتی، به‌ویژه سرویس‌ها و دفاع موثر در برابر حملات حریف است.

نقش لیبرو در والیبال

لیبرو می‌تواند نقش تعیین‌کننده‌ای در جریان بازی ایفا کند، زیرا حضور او این امکان را به تیم می‌دهد که بازیکنان بلندقد و توانمندتری را در خط جلو حفظ کند و همزمان از بازیکنی با مهارت‌های دفاعی بالا در خط عقب بهره‌مند شود.

در واقع، لیبرو به عنوان محور اصلی دفاع تیم شناخته می‌شود و بسیاری از رالی‌های طولانی، برگشت‌های موثر و حفظ پویایی بازی مرهون تلاش‌ها و دوندگی‌های این بازیکن است.

قوانین لیبرو در والیبال

۱. خصوصیات ظاهری لیبرو
لباس بازیکن لیبرو باید از لحاظ رنگ و طرح کاملاً متفاوت و قابل تشخیص از سایر اعضای تیم باشد تا شناسایی وی برای داور و بینندگان ساده باشد.
شماره‌ی این بازیکن باید به صورت واضح و مطابق قوانین رسمی بر روی لباس ثبت گردد.

۲. جایگاه و محدودیت‌های عملکردی لیبرو
لیبرو تنها مجاز است در خط عقب زمین بازی کند و حضور در خط جلو برای او ممنوع است.
او حق اجرای سرویس، دفاع در تور (بلوک) و حمله توپ از بالای تور را ندارد.
عبور هر قسمتی از بدن لیبرو از بالای نوار تور در هنگام ضربه زدن به توپ، به ویژه در شرایط حمله، خطا محسوب می‌شود.
همچنین لیبرو مجاز نیست در ناحیه جلوی زمین پاس بالادستی بدهد که بلافاصله توسط هم‌تیمی بالای تور حمله شود؛ مگر آنکه پاس با ساعد یا پشت دست صورت گیرد.

قانون لیبرو در والیبال

۳. قوانین تعویض لیبرو
لیبرو از قوانین عادی تعویض بازیکنان مستثنی است و مجاز است به صورت نامحدود و چندین بار در طول هر ست وارد و خارج زمین شود.
تعویض لیبرو تنها با یکی از بازیکنان خط عقب زمین (معمولاً توپ‌گیر یا دریافت‌کننده اصلی) امکان‌پذیر است.
ورود و خروج لیبرو باید فقط از منطقه تعویض مشخص شده در کنار خط انتهایی زمین صورت گیرد و از کناره‌های زمین مجاز نیست.
در هر لحظه تنها یک لیبرو می‌تواند در زمین حضور داشته باشد.

۴. استفاده از لیبروی دوم در مسابقات حرفه‌ای
در رقابت‌های حرفه‌ای، تیم‌ها می‌توانند حداکثر دو لیبرو در ترکیب خود داشته باشند، اما تنها یکی از آن‌ها می‌تواند همزمان در زمین بازی کند.
استفاده از لیبروی دوم منوط به اعلام رسمی در فرم ترکیب تیم به داور پیش از شروع بازی است.

قوانین لیبرو والیبال 

۵. محدودیت‌های نقش لیبرو
لیبرو مجاز به تصدی عنوان کاپیتانی تیم نیست.
در صورتی که لیبرو در منطقه جلوی زمین توپ را به هوا بلند کند و هم‌تیمی وی از آن توپ برای حمله استفاده کند، خطا محسوب می‌شود.
لیبرو حق انجام دفاع روی تور، حتی تلاش برای بلاک، را ندارد.

۶. نقش تاکتیکی لیبرو در بازی
مربیان معمولاً از لیبرو به منظور تقویت دریافت‌های سرویس و افزایش قدرت دفاع در برابر حملات سریع بهره می‌گیرند.
لیبرو در رالی‌های طولانی و جریان‌های پرفشار بازی فعالانه حضور دارد و با حرکات سریع و تصمیم‌گیری‌های به موقع، امکان حفظ و ادامه جریان بازی را برای تیم فراهم می‌کند.
بسیاری از لیبروها در سطح ملی و بین‌المللی به عنوان بازیکنان کلیدی و ستاره‌های تیم شناخته می‌شوند که سهم قابل توجهی در موفقیت تیم خود دارند.

خطای لیبرو در والیبال 

۱. رعایت منطقه ورود و خروج لیبرو
لیبرو تنها باید از منطقه تعیین‌شده در خط انتهایی زمین برای ورود و خروج استفاده کند.
هر ورود یا خروج از بخش‌های غیرمجاز مانند کناره‌ها، موجب اعلام خطا از سوی داور خواهد شد.

۲. محدودیت تعویض با بازیکنان دیگر
لیبرو تنها مجاز است با بازیکنان خط عقب زمین تعویض شود.
تعویض با بازیکنان خط جلو یا بازیکنانی که جایگزینی آنها در چرخش مجاز نیست، غیرقانونی بوده و توسط داور خطا اعلام می‌شود.

۳. ممنوعیت ضربه حمله از لیبرو
لیبرو حق ندارد توپ را از ارتفاع بالای لبه تور به سمت زمین حریف ضربه بزند، حتی اگر هدفش ارسال پاس باشد.
هر ضربه‌ای که از این ارتفاع زده شود، خطای حمله محسوب می‌شود و داور باید آن را اعلام کند.

خطای لیبرو

۴. پاس بالای دست در منطقه حمله
اگر لیبرو در منطقه جلو زمین، یعنی منطقه حمله، اقدام به پاس بالای دست (Overhand Set) کند و هم‌تیمی او توپ را از بالای لبه تور به زمین حریف بزند، این عمل خطای تاکتیکی محسوب می‌شود.
برای اجتناب از این خطا، لیبرو باید در منطقه عقب زمین پاس بالای دست بدهد یا از پاس با ساعد استفاده کند.

۵. ممنوعیت پریدن و دفاع روی تور
لیبرو حق هیچگونه پرش یا شرکت در دفاع روی تور (بلاک) را ندارد.
اگر لیبرو حتی برای توپ‌گیری اقدام به پرش کند و داور این عمل را به منزله مشارکت در دفاع روی تور تشخیص دهد، خطا اعلام خواهد شد.

خطاهای لیبرو والیبال

۶. محدودیت‌های تعویض لیبرو
تعویض لیبرو در هر ست از لحاظ تعداد نامحدود است، اما باید با رعایت نظم تعیین‌شده و تحت نظارت داور دوم صورت گیرد.
انجام تعویض‌های غیرمنظم یا بدون کسب اجازه از داور می‌تواند منجر به اعلام خطا و جریمه تیم شود.

۷. حضور همزمان دو لیبرو در زمین
برخی تیم‌ها در ترکیب خود دو لیبرو دارند، اما طبق قوانین، فقط یک لیبرو می‌تواند به طور همزمان در زمین حضور داشته باشد.
در صورت ورود همزمان دو لیبرو به زمین، داور بازی را متوقف کرده و خطا اعلام می‌کند.

دفاع در والیبال  

دفاع و دریافت از اجزای بنیادی و کلیدی بازی والیبال به شمار می‌آیند که تأثیر بسزایی بر نتیجه نهایی مسابقه دارند. در مقابل حمله که دارای ماهیتی تهاجمی است، دفاع و دریافت نقش واکنشی ایفا می‌کنند و مستقیماً متکی به توانمندی‌های تصمیم‌گیری سریع، سرعت عمل و مهارت‌های فنی بازیکنان می‌باشند.

در بخش دفاع، بازیکنان با استفاده از تکنیک‌هایی نظیر بلاک یا حرکات انسدادی در نزدیکی تور، تلاش می‌کنند تا ضربات آبشار تیم مقابل را مهار یا ضعیف سازند. از سوی دیگر، دریافت به فرایند واکنش به سرویس یا حمله حریف گفته می‌شود که هدف آن کنترل و هدایت توپ به نحوی است که تیم بتواند توپ را در اختیار گرفته و فرصت مناسبی برای حمله مجدد فراهم آورد.

دریافت در والیبال 

دریافت‌کنندگان معمولاً در خط عقب زمین مستقر بوده و بایستی دارای مهارت‌های برجسته‌ای در تشخیص دقیق مسیر توپ، انعطاف‌پذیری جسمانی و تمرکز ذهنی بالا باشند. بازیکن لیبرو، به عنوان تخصصی‌ترین عضو در زمینه دفاع و دریافت، نقش محوری و بی‌بدیلی در این حوزه ایفا می‌کند.

در تیم‌های حرفه‌ای، ترکیب هماهنگ و مؤثر بین دفاع در ناحیه تور و دریافت در عقب زمین موجب افزایش فشار روانی و فنی بر تیم حریف شده و امکان اجرای حملات مؤثر و قدرتمند را از آن‌ها سلب می‌نماید. غالب امتیازات کلیدی مسابقات والیبال ناشی از دفاع‌های موفق و دریافت‌های دقیق است که روند و جریان بازی را به کلی تغییر می‌دهند.

قوانین دفاع والیبال

تعریف و مفهوم دفاع (Block)
دفاع یا بلوک زمانی رخ می‌دهد که یک یا چند بازیکن خط جلو با دست‌های بلند‌شده در نزدیکی تور، به منظور جلوگیری یا کاهش اثرگذاری ضربه حمله حریف (معمولاً ضربه آبشار)، تلاش به مسدود کردن مسیر توپ می‌کنند.

شرایط و ضوابط کلیدی در دفاع:

• دفاع باید در مجاورت تور انجام شود و بلوک بازیکن در فاصله دور از تور مجاز نیست.
• بازیکن مجاز است دست‌های خود را به فضای تیم مقابل وارد نماید، مشروط بر اینکه تماس توپ در لحظه یا پس از ضربه حریف ایجاد شود.
• تماس با تور هنگام دفاع، در صورتی که باعث ایجاد مزیت ناعادلانه یا مزاحمت برای تیم حریف گردد، به عنوان خطا تلقی می‌شود.
• انجام دفاع مختص بازیکنان خط جلو است؛ بازیکنان خط عقب و بازیکن لیبرو حق انجام دفاع یا حتی تلاش برای دفاع را ندارند.
• دفاع موفق زمانی است که بازیکن با دست یا بازوی خود مانع ورود توپ به زمین تیم خود شود یا توپ را به زمین تیم مقابل بازگرداند.
• تماس توپ با دست مدافع هنگام بلوک به عنوان ضربه محسوب نمی‌شود و تیم پس از آن همچنان دارای سه ضربه جهت ادامه بازی می‌باشد.

قوانین دریافت والیبال

قوانین دریافت (Receive/Dig/Pass)
دریافت شامل دریافت توپ سرویس یا دفاع در برابر حملات زمینی مانند آبشار و ضربات دیگر است که عمدتاً توسط بازیکنان خط عقب و لیبرو انجام می‌شود.

شرایط و مقررات دریافت

• دریافت باید با ضربه‌ای سریع، تمیز و بدون نگه‌داشتن توپ انجام گیرد؛ هرگونه نگه‌داشتن یا پرتاب توپ خطا محسوب می‌شود.
• تماس توپ با هر بخش از بدن مجاز است، مشروط بر اینکه ضربه طبیعی، سریع و بدون تأخیر باشد.
• دریافت سرویس یا حمله می‌تواند با ساعد، کف دست، پشت دست و حتی پا صورت پذیرد.
• دریافت سرویس عمدتاً وظیفه بازیکنان خط عقب، به ویژه لیبرو است. لیبرو اجازه حمله یا دفاع در نزدیکی تور را ندارد ولی نقش حیاتی در کنترل توپ پس از سرویس دارد.
• بازیکن موظف است توپ را به سوی پاسور هدایت نماید تا ادامه حمله ممکن گردد.
• بازیکن در هنگام دریافت می‌تواند به زمین بیفتد یا سر بخورد و هر حرکت فنی برای حفظ توپ انجام دهد، به شرطی که قوانین مربوط به تماس توپ رعایت شود.

خطای دفاع در والیبال

۱. تماس با تور هنگام دفاع
در صورتی که بازیکن مدافع هنگام اجرای بلاک، با هر بخش از تور، به ویژه قسمت بالایی آن تماس فیزیکی برقرار کند، داور خطا را اعلام خواهد کرد.
تماس‌های جزئی و بدون تأثیر بر شکل تور معمولاً چشم‌پوشی می‌شوند، اما هر نوع تماس که منجر به تغییر شکل تور یا ایجاد مزاحمت برای تیم حریف شود، به عنوان خطا تلقی می‌گردد.

۲. عبور دست از بالای تور و ایجاد مزاحمت
بازیکن مدافع اجازه دارد پس از ضربه زدن حریف، دستان خود را از بالای تور عبور دهد؛ اما عبور دست پیش از ضربه حریف و ایجاد مانع در حرکت توپ یا بازیکن، خطا محسوب می‌شود.
این خطا معمولاً به دلیل عدم هماهنگی در زمان‌بندی و عجله بازیکن رخ می‌دهد.

خطای دفاع والیبال

۳. پریدن برای دفاع در منطقه عقب زمین
بازیکنان خط عقب مجاز به حضور و دفاع در نزدیکی تور نیستند. در صورتی که بازیکن خط عقب اقدام به پریدن برای بلاک یا هرگونه دفاع روی تور نماید، این عمل به عنوان خطای دفاعی تلقی می‌شود.

۴. دفاع مقابل سرویس (بلاک)
اجرای بلاک یا هر نوع دفاع مقابل سرویس حریف ممنوع است و خطای واضح محسوب می‌شود. بازیکنان نباید در هنگام سرویس حریف اقدام به پریدن یا بالا بردن دست‌ها جهت جلوگیری از عبور توپ کنند.

خطای دریافت در والیبال

۱. توپ‌گیری دو ضرب (Double Touch)
در صورتی که بازیکن هنگام دریافت توپ، آن را در دو تماس مجزا و متوالی کنترل نماید (مانند تماس اول با ساعد و سپس با شانه)، داور خطای دو ضرب را اعلام می‌کند.
البته در مواردی که دفاع مقابل ضربه‌ای سریع و غیرقابل پیش‌بینی حریف انجام شود، داور ممکن است در صورت تماس دوبل، از اعلام خطا صرف‌نظر نماید.

۲. توپ نگه‌داشته شده (Catch or Lift)
اگر بازیکن توپ را به صورت نگه‌داشته، کشیده یا با تأخیر زیاد هدایت کند، خطای نگه داشتن توپ اعلام می‌شود.
تماس با توپ باید به صورت ضربه‌ای، سریع و کنترل‌شده باشد و تماس‌های چسبنده یا لغزنده مجاز نیستند.

خطای دریافت والیبال

۳. تماس غیرمجاز با پا یا سایر بخش‌های بدن
طبق قوانین به‌روز والیبال، تماس توپ با هر بخش از بدن مجاز است؛ اما اگر این تماس منجر به نگه داشتن توپ یا تغییر غیرطبیعی مسیر آن شود، داور خطا اعلام خواهد کرد.

۴. دریافت با پاس بالادست در جلوی زمین و حمله پس از آن
در صورتی که بازیکن لیبرو یا هر بازیکن خط عقب، در منطقه جلوی زمین پاس بالادست (ست) انجام دهد و هم‌تیمی توپ را بالای تور به سمت زمین حریف بزند، این حرکت در حضور لیبرو می‌تواند خطا محسوب شود.

تعویض در والیبال 

تعویض بازیکنان در والیبال یکی از اجزای کلیدی و استراتژیک بازی است که نقش مهمی در تعیین نتیجه یک ست و حتی کل مسابقه دارد. برخلاف بسیاری از رشته‌های ورزشی مانند فوتبال که تعویض‌ها عمدتاً محدود و بر پایه دلایل فیزیکی انجام می‌شوند، در والیبال این تعویض‌ها بیشتر به‌منظور ایجاد تغییرات تاکتیکی و اصلاح روند بازی صورت می‌گیرند.
مربیان با بهره‌گیری هوشمندانه از این فرصت‌ها، می‌توانند نقاط ضعف موقت تیم خود را جبران کرده و یا نقاط آسیب‌پذیر تیم مقابل را هدف قرار دهند، که این امر مستقیماً بر بهبود عملکرد تیم و افزایش شانس پیروزی تأثیرگذار است.

تعویض بازیکنان در والیبال  

تعویض‌ها علاوه بر جنبه تاکتیکی، نقش مهمی در تأمین استراحت کوتاه‌مدت برای بازیکنان اصلی ایفا می‌کنند و به حفظ سطح انرژی و تمرکز آنان در طول مسابقه کمک می‌نمایند.
با این وجود، قوانین دقیق و سخت‌گیرانه‌ای در رابطه با تعداد و زمان‌بندی تعویض‌ها وجود دارد که عدم رعایت آن‌ها ممکن است موجب اعمال جریمه یا حتی از دست دادن امتیاز برای تیم متخلف شود.
از این رو، آشنایی کامل با این قوانین برای بازیکنان، مربیان و علاقه‌مندان به والیبال که به دنبال درک بهتر جنبه‌های تاکتیکی و فنی بازی هستند، ضروری است.

قوانین تعویض والیبال 

۱. تعریف تعویض در والیبال
تعویض به فرآیندی گفته می‌شود که طی آن یک بازیکن زمین بازی را ترک کرده و بازیکن دیگری جایگزین او می‌شود. این کار باید با هماهنگی داور و بر اساس قوانین تعیین‌شده انجام شود.

۲. تعداد مجاز تعویض‌ها
هر تیم در هر ست، مجاز به انجام حداکثر ۶ تعویض است. این تعداد نشان‌دهنده تعداد دفعات ورود بازیکنان جدید به زمین است، نه تعداد بازیکنان مختلف.
هر بازیکن تنها می‌تواند یک بار وارد زمین شده و یک بار از آن خارج شود، یعنی تعویض مکرر یک بازیکن امکان‌پذیر نیست، مگر در صورت بازگشت او به جای خود.

۳. شرایط انجام تعویض
تعویض باید تنها در زمانی انجام شود که بازی متوقف است، مانند زمان بین امتیازها یا پیش از سرویس.
بازیکنی که وارد زمین می‌شود باید جایگزین همان بازیکنی شود که از زمین خارج شده است، و این تعویض باید در همان موقعیت (Position) صورت گیرد.
بازیکن اصلی و جانشین فقط می‌توانند جای یکدیگر را بگیرند و جانشین نمی‌تواند به جای بازیکن دیگری وارد شود.

قوانین تعویض بازیکن والیبال 

۴. چطور باید تعویض کنیم
برای تعویض، مربی باید اول از داور اجازه بگیره و درخواستش رو به داور چهارم یا داور اول اعلام کنه.
بازیکنی که می‌خواد وارد زمین بشه و بازیکنی که می‌خواد خارج بشه، باید کنار خط تعویض و روبه‌روی میز داور وایستن تا داور اجازه بده.
اگه بدون اجازه داور تعویض انجام بشه، داور می‌تونه اون تعویض رو قبول نکنه و تیم رو جریمه کنه.

۵. تعویض اضطراری چیه
اگه یه بازیکن آسیب ببینه و نتونه بازی کنه و تیم هم تعویض عادی نداشته باشه، می‌تونن از تعویض اضطراری استفاده کنن.
تو این حالت، بازیکنی که ممکنه حتی پست اصلی‌شون نباشه، با تایید داور و تیم پزشکی می‌تونه جای بازیکن مصدوم رو بگیره.

قانون تعویض در والیبال

۶. نقش لیبرو در تعویض‌ها
بازیکن لیبرو تابع مقررات تعویض‌های استاندارد نیست و ورود و خروج او مطابق با قوانین اختصاصی صورت می‌گیرد. ورود یا خروج لیبرو به زمین جزو سهمیه شش‌گانه تعویض‌های مجاز در هر ست محاسبه نمی‌شود و بدون محدودیت تعداد انجام‌پذیر است. با این حال، این جابه‌جایی‌ها باید در منطقه تعیین‌شده انجام شده و تنها با بازیکنان خطوط عقب جایگزین شوند.

۷. خطاهای مرتبط با تعویض

• ورود به زمین بدون اخذ اجازه از داور
• انجام تعویض در موقعیت یا زمان نامجاز
• تجاوز از سقف ۶ تعویض در یک ست
• هرگونه تعویضی که برخلاف قوانین تعریف‌شده باشد، خطای تعویض محسوب می‌شود.

خطای تعویض والیبال

۱. تعویض بیش از حد مجاز
هر تیم در طول یک ست مجاز به انجام حداکثر ۶ تعویض است. در صورتی که تیمی بیش از این تعداد تعویض انجام دهد، داور تعویض اضافه را رد کرده و اجرای آن را به عنوان خطا اعلام می‌کند.

۲. تعویض غیرقانونی (بازیکن اشتباه)
بازیکن جایگزین باید به صورت دقیق جایگزین بازیکنی شود که پیش‌تر جای او وارد زمین شده است.
هرگونه تعویضی که منجر به ورود بازیکن اشتباه به زمین شود، به عنوان تخلف محسوب می‌گردد.

۳. تعویض از مکان اشتباه
تعویض بازیکنان باید صرفاً از منطقه تعویض مجاز، واقع در کنار داور دوم انجام شود.
ورود بازیکن به زمین از نقاط دیگر یا بدون هماهنگی با داور، تخلف محسوب می‌شود.

۴. ورود به زمین بدون تأیید داور
تعویض باید با اعلام رسمی مربی و تأیید داور دوم صورت پذیرد.
ورود بازیکن به زمین بدون اجازه داور، به عنوان خطای تعویض تلقی می‌شود.

خطا در تعویض والیبال

۵. خطای تأخیر در تعویض
در صورتی که تیم یا مربی در اجرای تعویض زمان غیرمجاز صرف کند یا موجب ایجاد وقفه در جریان بازی گردد، داور مجاز است تیم را جریمه کرده و خطای تأخیر اعلام نماید.

۶. محدودیت ورود مجدد بازیکن تعویض شده
بازیکنی که در یک ست بیش از یک بار تعویض شده است (یعنی دو بار وارد و خارج شده باشد) حق ورود مجدد به زمین را ندارد. در صورت تخلف، داور تعویض را غیرقانونی تشخیص داده و آن را رد می‌کند.

۷. شرایط تعویض لیبرو
تعویض بازیکن لیبرو صرفاً باید با بازیکن خط عقب و در محدوده تعیین شده صورت پذیرد. هرگونه تعویض لیبرو با بازیکن خط جلو یا ورود یا خروج از خارج از منطقه مشخص، به عنوان خطا تلقی می‌شود.

قانون های والیبال 

تماس بازیکنان با تور یکی از نکات حساس در قوانین والیبال است که دقت و رعایت آن برای حفظ جریان سالم مسابقه حیاتی است. تور به عنوان مرز فیزیکی میان دو تیم عمل کرده و هرگونه تماس فیزیکی با آن، به ویژه در هنگام اجرای بلاک یا حمله، خطا محسوب می‌شود.
بازیکنان مجاز نیستند در هنگام پرش برای دفاع یا حمله، بدن یا دستان خود را به تور بچسبانند یا باعث جابجایی آن شوند، زیرا این عمل موجب مزاحمت برای تیم مقابل و برهم خوردن تعادل بازی می‌شود.
علاوه بر این، برخورد توپ با تور همراه با تماس بازیکن در زمان ضربه زدن نیز خطا تلقی شده و امتیاز به تیم مقابل تعلق می‌گیرد. بنابراین حفظ فاصله مناسب و کنترل دقیق حرکات در نزدیکی تور از مهارت‌های اساسی هر بازیکن است.

قوانین کامل والیبال 

قوانین مربوط به تماس با تور و عبور غیرمجاز از خط وسط، از مهم‌ترین اصول فنی در والیبال محسوب می‌شوند که رعایت دقیق آن‌ها نقش تعیین‌کننده‌ای در کیفیت و نتیجه مسابقه دارد.
بازیکنان حرفه‌ای با تمرین مستمر و تجربه عملی، تلاش می‌کنند تسلط کافی بر این قواعد پیدا کنند تا در شرایط حساس مسابقه، دچار خطاهای فنی نشوند.
مربیان نیز با آموزش‌های هدفمند و تمرکز بر جزئیات قانونی، تیم خود را برای مواجهه با رقابت‌های سطح بالا آماده می‌کنند.
در نهایت، پایبندی به این قوانین ضامن برگزاری مسابقه‌ای منظم، پرهیجان و عادلانه خواهد بود.